Lucerna siewna – najlepszy wybór w suche lata i nie tylko
Patryk Pawlak – Dyrektor Handlowy Sowul & Sowul
Zagłębiając się w pochodzenie lucerny znajdziemy informacje, że w stanie naturalnym gatunek ten występuje w północnych regionach Afryki i północno-zachodniej Azji. Są to rejony, w których średnioroczne sumy opadów rzadko przekraczają 400 mm. Morfologia lucerny tj. zdolność głębokiego korzenienia się powyżej 300 cm sprawia, że gatunek ten jest mało wrażliwy na długotrwający brak opadów.
W 2018 roku cała Polska borykała się z kłopotem długotrwającej suszy. W wielu regionach ubytek wilgoci w wyniku parowania z gleby i roślin przy jednoczesnym niedostatku opadów atmosferycznych spowodował zjawisko tzw. suszy glebowej. Jest to stan oznaczający niedobór wody dla roślin, a wraz z nią brak możliwości przyswajania składników pokarmowych. W miesiącach kwietniu i maju wilgotność strefy korzeniowej spadła w naszym kraju o 25%, a sytuacja uległa nieznacznej poprawie dopiero w lipcu.
Zeszłoroczny artykuł na temat Liczby Spoczynku (LS) w lucernie opierał się na prowadzonych przeze mnie obserwacjach w wyjątkowo wilgotnym roku – sumaryczna ilość opadów w niektórych regionach kraju przekroczyła 1000 mm. Teraz mam możliwość przedstawienia wyników badań, oraz kontynuacji swoich obserwacji po okresie długotrwałej suszy występującej praktycznie nieprzerwalnie w całym cyklu wegetacji.
Przedstawiam wyniki badań za rok 2017 nad czteroma odmianami lucerny, przeprowadzanymi z udziałem Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian we Wrócikowie.
Dokładnie do doświadczeń prowadzonych przez SDOO we Wrócikowie wytypowano 4 odmiany lucerny siewnej. Popularna odmiana włoską (L1) oraz Dimitra (L2) (które dostępne są w ofercie Sowul & Sowul), zostały porównane z najpopularniejszymi na rynku odmianami: amerykańską, wielolistkową (pod symbolem L3) oraz europejską (pod symbolem L4). Siew poletek doświadczalnych o wymiarach 10m2 miał miejsce 5.05.2017 roku. Przedsiewnie zastosowano 40 kg P2O5 oraz 70 kg K2O. Przedplonami poletek były: 2016 – kukurydza, 2015 ziemniaki, 2014 – pszenica jara. Obserwacjom podlegały:
Obserwacje wykonywane w roku siewu: Obserwacje wykonywane w roku użytkowania:
– początek wschodów – wiosenne ruszenie wegetacji
– pełnia wschodów – ocena stanu roślin po zimie
– ocena wschodów – gęstość runi po zimie
– początek pąkowania – energia odrastania wiosną
– pełnia pąkowania – początek pąkowania
– początek kwitnienia – wysokość roślin przed zbiorem
– choroby – wyleganie roślin przed zbiorem
– gęstość runi przed zimą – choroby i szkodniki
– ocena stanu roślin przed zimą – plon świeżej masy z poletka
– jesienne zakończenie wegetacji – zawartość suchej masy w odmianie
Wrócikowo. Rok siewu 2017
Kol nr 9- odrastanie najszybciej rosnącej odmiany w skali 90
Skala 9o; 9- oznacza stan najkorzystniejszy, 1- oznacza stan najmniej korzystny
W pierwszym i drugim roku doświadczeń polowych prowadzonych przez SDOO we Wrócikowie z istotnych różnic między odmianami zaobserwowano, że odmiany włoskie charakteryzowały się szybszym wzrostem po ruszeniu wegetacji, oraz lepszym odrastaniem po każdym pokosie. Jest to w głównej mierze spowodowane ich liczbą spoczynku (LS) na poziomie 7. Dodatkowo uzyskany z poletek doświadczalnych średni plon masy zielonej z odmian L1 i Dimitra był od 5% do 11% wyższy w porównaniu z badanymi odmianami L3 i L4. Najwyższe różnice zaobserwowano w momencie zbierania czwartego pokosu. Jest to również związane z wysoką liczbą spoczynku, czyli długotrwałą wegetacją odmian włoskich.
Na koniec pragnę zaprezentować swoje obserwacje dotyczące zasiewu lucerną siewną Dimitra w miejscowości Wierzbowo w okolicach Mrągowa. Lucernik z odmiany Dimitra, który poddawany jest mojej ciągłej kontroli został wysiany dwa lata temu. Powierzchnia doświadczenia 2,80 ha. Uprawa w sposób ekstensywny – bez nawożenia mineralnego. Zasiew w 2016 roku – dał 3 pokosy (w sumie 114 balotów), w 2017 roku – 3 pokosy (w sumie 141 balotów). Rok 2018 zaczął się dość zaskakująco ponieważ już 4 stycznia zaobserwowałem start wegetacji. Obawiałem się, czy rośliny będą wystarczająco wykształcone, aby przetrwać zapowiadane przymrozki. W lutym lucernik wyglądał bardzo źle, zrobił się brązowy i wyglądał na wymarznięty. Było to skutkiem fali kilkudniowych mrozów sięgających -18oC. Taka sytuacja ze stanem lucernika utrzymywała się do połowy kwietnia.
Po upływie 2 miesięcy lucerna zaczęła odbijać i wypuszczać młode pędy. Pierwszy tegoroczny pokos zbierany był 21 maja i dał 37 sztuk balotów. Z pokosów nr. 2 (lipiec), 3 (sierpień) i 4 (wrzesień) zebrano odpowiednio: 27, 35 i 24 sztuki balotów. Wspólnie z rolnikiem bacznie obserwujemy tempo odrostu lucerny i podejmiemy wspólną decyzję, czy kosić po raz piaty pod koniec października.
Wiosną 2017 roku w tym samym gospodarstwie została wysiana na 10 ha mieszanka Smakovita z lucerną. Pierwszy pokos zbierany w lipcu był potraktowany jako pielęgnacyjny. 20 sierpnia dokonano pierwszego pełnego pokosu zbierając 131 balotów. Trzeci pokos po okresie długotrwałej suszy został zebrany 12 października. Jego efektem było 70 sztuk balotów. Do momentu trzeciego pokosu widoczna była dominującą rola lucerny siewnej w składzie mieszanki. Wszystkie gatunki traw były obecne w składzie runi, ale znajdowały się pod podszyciem z lucerny.
Tak jak widać siewy czystej lucerny lub mieszanek traw z lucerną takich jak Luśka (40% udział lucerny siewnej) lub Smakvoita z lucerną (70% udział lucerny siewnej) znakomicie radzą sobie w trudnych okresach suszy. Akceptując teorię Petera Wohllenbena dot. niewyobrażalnej wzajemnej symbiozy między drzewami, równie dobrze można teorię tą przełożyć na wielogatunkowe mieszanki traw z bobowatymi drobnonasiennymi. Dobrze zakorzeniona lucerna stanowi „naturalną studnię” dla płycej korzeniących się traw szlachetnych takich jak życica trwała, życica wielokwiatowa, kostrzewa łąkowa, czy też tymotka łąkowa.
Artykuł z katalogu nasiennego 2019 rok.