Festulolium w opasie bydła
Prof. Dr hab. Cezary Purwin – Katedra żywienia zwierząt i paszoznawstwa, UWM Olsztyn
Sposobem na zwiększenie udziału traw w żywieniu wysokowydajnego bydła jest produkcja traw o podobnych możliwościach plonowania oraz wartości energetycznej do kukurydzy jest zastosowanie mieszańców międzyrodzajowych i międzygatunkowych w obrębie kompleksu Lolium (Życica) – Festuca (Kostrzewa). Krzyżowanie umożliwia połączenie w jednym genomie (roślinie) wysokiego plonu, wysokiej strawności i smakowitości a przede wszystkim wartości energetycznej życic oraz większej odpornością na suszę i mróz kostrzew. W roku ubiegłym prezentowaliśmy możliwości plonowania trzech mieszańców Festulolium oraz ocena poprzez porównanie z życicą mieszańcową. Celem prezentowanych badań była ocena przydatności paszowej tych traw w opasie młodego bydła. W badaniach wykorzystano trzy typy Festulolium: Perun (Lolium multiflorumh. x Festuca pratensis), Felopa (Festuca pratensis x Lolium multiflorum) i Lofa (Lolium multiflorum (2x) x Festuca arundinacea var. genuina (6x) oraz życicę mieszańcową (Lolium hybridum) odm. Gala (Lolium multiflorumx Lolium perenne). W celu realizacji doświadczenia założono 2,5 ha plantacje na terenie Mazowsza. Trawy wysiano we wrześniu 2016 na 2,5 ha polach kompleksu żytniego dobrego. Zielonki koszono na wysokości 6 cm, według następującego harmonogramu I pokos 18.05, II pokos 14.06, III pokos 14.07. IV pokos 13.09, V pokos 26.10, po podsuszeniu na pokosach zebrano prasą rolującą. Kiszonki w balotach poddano analizie chemicznej i oceniono
Tabela: Skład chemiczny i wartość pokarmowa kiszonek (średnia I, II, IV, V pokosu)
Zakiszanie ocenianych traw pozwoliło uzyskać bardzo dobrą jakość kiszonek. Podwyższona wartość pH wynikała ze znacznego stopnia podsuszenia surowca. Ponadto kiszonki produkowane w balotach cylindrycznych charakteryzuje wyższe pH w porównaniu z kiszonkami produkowanymi w pryzmach. Zawartość kwasu masłowego oraz azotu amonowego były bardzo niskie i wykluczają możliwość wystąpienia niepożądanej fermentacji klostridiowej. Wartość energetyczna każdej z ocenianych kiszonek przewyższała kiszonkę z kukurydzy, a zawartość białka była do 2,5 razy większa. Tak wysoka wartość pokarmowa traw wynikała przede wszystkim z przyjętego harmonogramu zbioru, który gwarantował koszenie we wczesnej fazie wegetacji a w efekcie niską zawartość włókna i wysoką zawartość białka. Najwyższą wartość energetyczną stwierdzono w kiszonce z życicy odm. Gala oraz z festulolium Perun, która ponadto charakteryzowała się najmniejszą różnicą między zawartością BTJN i BTJE, co świadczy o najlepszym zbilansowaniu białkowo energetycznym tej paszy. Na podstawie przyrostów dziennych obliczono wskaźnik wykorzystania paszy.
Tabela: Strawność dawek u opasów zawierających 70 % kiszonek z traw oraz 30 % gniecionego jęczmienia odmian Festulolium i życicy mieszańcowej u rosnących opasów
Najwyższą strawnością charakteryzowały się dawkami opartymi na kiszonkach z życicy odm Gala oraz Festulolium Perun, natomiast najgorzej bydło trawiło dawki z oparte na kiszonce odm. Felopa. Jednak należy stwierdzić, że wszystkie dawki charakteryzowały się wysoką strawnością masy organicznej.
Wyniki opasu
*sumaryczna masa balotów przed skarmianiem zabrana z 1 ha
**nie zebrano ostatniego pokosu z powodu grząskiego podłóż
** masa przyrostu tuszy w przeliczeniu na 1 ha – obliczono na podstawie ilości kiszonki z 1 ha, wykorzystania paszy, udziału kiszonki w dawce oraz wydajności rzeźnej
Uzyskane przyrosty masy ciał były wysokie biorąc pod uwagę końcową fazę wzrostu zwierząt oraz niski udział paszy treściwej (30% SM dawki). Według standardów w krajach Europy Zachodniej i USA wysoki udział pasz treściwych to 60-80% dawki opasa. Najwyższe przyrosty masy ciała przy najmniejszym zużyciu paszy oraz wysoka wydajność rzeźną stwierdzono u buhajków żywionych kiszonką z Festulolium z odm Perun, nieco niższe przyrosty, ale przy lepszym wykorzystaniu paszy i wydajności rzeźnej stwierdzono w przypadku Festulolium odm. Lofa. Sumarycznym i obiektywnym wskaźnikiem przydatności paszowej roślin pastewnych jest wydajność produktu zwierzęcego w tym przypadku przyrostu masy ciała z jednostki powierzchni uprawy. W prezentowanych badaniach odmiany Perun i Felopa pozwoliły uzyskać większą ilość wołowiny z 1 ha można produkować w porównaniu do życicy. Można przypuszczać, że odmiana Lofa uzyskała gorszy wynik tylko dlatego, że nie zebrano pełnego plonu.
Podsumowanie:
Wszystkie oceniane trawy dały dobre wyniki przyżyciowe i poubojowe w opasie młodego bydła. Zdecydowanie najwyższą przydatnością paszową w opasie młodego bydła charakteryzuje się Festulolium odmiany Perun.
Wykres: Szacowana ilość przyrostu wyprodukowana z 1ha, kg/ha/rok
Artykuł z katalogu nasiennego 2020 rok.